Trong quá trình phát triển thể chất và chức năng răng miệng ở trẻ nhỏ, một số thói quen vô tình hình thành có thể gây ra những hệ lụy nghiêm trọng nếu không được can thiệp kịp thời. Đẩy lưỡi và thở miệng khi ngủ là hai trong những thói quen xấu phổ biến nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến sự mọc răng, cấu trúc xương hàm và vẻ đẹp tổng thể của khuôn mặt.

Trong bài viết này, Ysmiles sẽ phân tích chi tiết các ảnh hưởng tiêu cực của hai thói quen này, cách nhận biết, nguyên nhân sâu xa và giải pháp điều trị hiệu quả.

Đẩy lưỡi là gì? Vì sao trẻ hay đẩy lưỡi?

Đẩy lưỡi (tongue thrusting) là thói quen lưỡi vô thức đẩy mạnh ra phía trước hoặc sang hai bên mỗi khi nuốt, nói chuyện hoặc nghỉ ngơi. Thay vì lưỡi áp lên vòm miệng trên như bình thường, trẻ có xu hướng đẩy lưỡi lên các răng cửa trước, gây áp lực không đúng chỗ.

Các nguyên nhân phổ biến gây đẩy lưỡi:

• Bú bình hoặc ngậm ti giả kéo dài: Tư thế ngậm ti kích thích lưỡi đẩy về phía trước.
• Tật mút tay: Làm thay đổi tư thế lưỡi và khớp cắn.
• Bệnh lý đường hô hấp: Viêm mũi dị ứng, VA phì đại khiến trẻ phải thay đổi cách thở và đặt lưỡi.
• Tật bẩm sinh: Một số trẻ sinh ra đã có tư thế lưỡi không chuẩn.

Hậu quả nếu không can thiệp:

• Răng cửa chìa ra, tạo khớp cắn hở.
• Gây răng thưa, răng lệch lạc.
• Ảnh hưởng phát âm: Trẻ có thể bị ngọng, đặc biệt khi phát âm các âm /s/, /z/, /th/.

Thở miệng là gì? Những nguy hiểm tiềm ẩn khi trẻ thở miệng

Thở miệng là hành vi hít thở chủ yếu bằng miệng thay vì bằng mũi, đặc biệt trong lúc ngủ. Thở miệng làm cho không khí đi thẳng vào cổ họng mà không được lọc sạch bụi bẩn, vi khuẩn như khi qua mũi.

Các nguyên nhân gây thở miệng:

• Viêm mũi, viêm VA, viêm xoang: Gây tắc nghẽn đường thở tự nhiên.
• Cấu trúc mũi bất thường: Lệch vách ngăn mũi, polyp mũi.
• Thói quen hình thành từ nhỏ: Trẻ không được điều chỉnh từ sớm.

Những hệ quả nguy hiểm:

• Khô miệng, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển mạnh, gây sâu răng nhanh chóng.
• Xương hàm phát triển bất thường: Hàm trên hẹp lại, gây chen chúc răng.
• Biến dạng khuôn mặt: Mặt dài, mũi tẹt, cằm nhỏ – ảnh hưởng thẩm mỹ lâu dài.
• Chất lượng giấc ngủ kém: Ngáy ngủ, ngủ không sâu, làm chậm phát triển trí tuệ.

Tác hại cụ thể đối với răng miệng

Đẩy lưỡi làm răng hô, răng thưa

• Lực đẩy từ lưỡi liên tục khiến răng cửa trên nghiêng ra ngoài, gây răng hô.
• Tạo khoảng trống giữa các răng, làm răng thưa mất thẩm mỹ.
• Dễ dẫn tới khớp cắn hở, mất chức năng cắn xé thức ăn.

Thở miệng gây hại nghiêm trọng cho răng

• Sâu răng nhanh do nước bọt tiết ra ít, không trung hòa axit tốt.
• Viêm nướu, hôi miệng thường xuyên.
• Hẹp hàm trên, dẫn đến răng mọc lệch.
• Nguy cơ cao hình thành rối loạn khớp thái dương hàm khi trưởng thành.

Răng mọc lệch do thói quen xấu

• Sai khớp cắn nghiêm trọng: khớp cắn chéo, khớp cắn sâu, khớp cắn hở.
• Răng mọc chen chúc, sai lệch đường giữa.
• Khó khăn trong vệ sinh răng miệng, gia tăng nguy cơ viêm lợi, sâu răng.

Dấu hiệu cảnh báo cha mẹ cần lưu ý

Cha mẹ nên để ý các dấu hiệu sau ở trẻ:

• Trẻ không thể khép môi khi nghỉ ngơi.
• Thường xuyên ngáy khi ngủ.
• Răng cửa chìa ra, răng thưa bất thường.
• Phát âm sai những âm cần dùng đầu lưỡi.
• Hay bị khô miệng, viêm họng tái đi tái lại.

👉 Nếu phát hiện, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám chuyên khoa răng hàm mặt càng sớm càng tốt.

Giải pháp can thiệp toàn diện tại Ysmiles

Tại Ysmiles, chúng tôi áp dụng lộ trình điều trị thói quen đẩy lưỡi và thở miệng khoa học, bài bản:

Thăm khám chuyên sâu

• Kiểm tra khớp cắn, tư thế lưỡi, chức năng thở.
• Đánh giá tổng thể ảnh hưởng đến cấu trúc hàm mặt.

Điều trị nguyên nhân nền

• Hợp tác với chuyên khoa Tai Mũi Họng xử lý các bệnh lý mũi xoang.
• Đảm bảo đường thở mũi thông thoáng.

Huấn luyện chức năng cơ miệng

• Các bài tập cải thiện tư thế lưỡi.
• Huấn luyện kỹ năng thở bằng mũi đúng cách.
• Phục hồi chức năng cơ môi, má, lưỡi.

Sử dụng khí cụ hỗ trợ

• Trainer răng hoặc khí cụ Myobrace hỗ trợ định hình răng, hàm và tư thế lưỡi đúng.
• Ngăn chặn tiến triển xấu, giảm thiểu thời gian điều trị chỉnh nha sau này.

Chỉnh nha nếu cần thiết

• Niềng răng chỉnh nha sớm (Interceptive Orthodontics) nếu đã có sai lệch rõ rệt.
• Xây dựng lộ trình điều trị an toàn, thẩm mỹ tối ưu theo từng độ tuổi.

Vì sao nên điều trị sớm tại Ysmiles?

Đẩy lưỡi và thở miệng là hai thói quen xấu thường bị bỏ qua nhưng có ảnh hưởng nặng nề tới sức khỏe răng miệng và thẩm mỹ khuôn mặt của trẻ. Phát hiện sớm, can thiệp kịp thời và lựa chọn địa chỉ nha khoa uy tín như Ysmiles sẽ giúp trẻ có được sự phát triển hài hòa, nụ cười tự tin bền vững.

✅ Đội ngũ bác sĩ chuyên sâu trong lĩnh vực chỉnh nha trẻ em.
✅ Phác đồ cá nhân hóa, phù hợp với từng tình trạng.
✅ Ứng dụng phương pháp huấn luyện chức năng miệng tiên tiến.
✅ Đảm bảo yếu tố thẩm mỹ – chức năng lâu dài cho trẻ.
✅ Dịch vụ chăm sóc tận tâm, đồng hành cùng gia đình suốt quá trình điều trị.

Nếu bạn đang lo lắng về các dấu hiệu bất thường ở con mình, đừng chần chừ, hãy đặt lịch tư vấn cùng chuyên gia Ysmiles ngay hôm nay!